Türkiye 5,2 milyar m³ (13,9 milyar ton) toplam rezervi ile dünya doğal taş mermer potansiyelinin yaklaşık %40’ına sahiptir. Bu potansiyelin sadece %1’lik bir kısmı kullanılmaktadır. Mermer üretimimiz özellikle 1980’li yıllardan itibaren hızla artmıştır ancak mermer tarihimiz çok eskiye dayanır.
Türkiye taş mermer üretiminde dünyada 1. sırada, mermer ihracatında ise 1. sırada yer almaktadır. Mermer sektöründe, 1.717 adet mermer işletme izinli ruhsat sahası (mermer ocağı), küçük ve orta ölçekli yaklaşık 2.000 fabrika ve 9.000 atölyede bulunmakta ve yaklaşık 300.000 kişi istihdam edilmektedir. Üretimin tamamına yakın kısmı özel sektör tarafından yapılmaktadır. Türkiye’de 2018 yılında yaklaşık 16,5 milyon ton doğal taş üretimi yapılmıştır.
Türkiye’de Mermer Üretiminde Tarihsel Bilgiler
Ülkemizde mermerin tarihçesi oldukça eski yıllara dayanmaktadır. Efes kazılarında M.S. 2. yüzyılda doğal taş tarihinde blok kesiminde kullanılan ilk lamalı katrak bulunmuştur. Yine Selçuk (İzmir) yakınlarında antik ocaklarda tel kesmenin ilk prototipinin izine rastlanılmıştır. Bu bulgular bize Türkiye topraklarında yaklaşık 2000 yıldır doğal mermer işletme teknolojisinin dolayısıyla mermerciliğin varlığını ispatlamaktadır.
Mermer üretiminde, Marmara Adası ve Afyon-İscehisar Roma, Bizans, Selçuklu ve Osmanlı dönemlerinde bütün Akdeniz ülkelerine mermer ihraç eden önemli merkezler konumundaydı.
Doğal taşların yapı ve dekorasyon malzemesi olarak kullanılmaya başlanması dünyada, traverten, doğal taş üretimini artırmıştır. Üretimdeki artışa paralel olarak kullanılan teknoloji de gün geçtikçe gelişmektedir. Doğal mermer ile yapılan inşaat malzemelerinin mimar ve dekorasyoncular tarafından daha fazla tercih edilmesi ve fiyatların diğer yapay suni malzemelere göre cazip olması dünyadaki doğal taş talebini artırmaktadır.
Türkiye’nin Mermer Kapasitesi
Alp-Himalaya dağları kuşağı üzerinde yer alan Türkiye çok yüksek mermer rezervine sahiptir. Dünya mermer rezervlerinin yaklaşık %40’ının ülkemizde bulunduğu araştırmalara göre kayıtlara geçmiştir. Ülkemizde 80’den fazla değişik yapıda ve 120’nin üzerinde değişik renk ve desende mermer çeşitleri bulunmaktadır. Bu mermerler genellikle dünya pazarlarında üstün kalitesiyle de öne çıkan mermer tipleridir.
Dünyada çevreye verilen önemin giderek artması ve modern yaşamın getirdiği radyoaktif ışınlar, suni ve kimyasal yapı malzemeleri, topraktaki verimsizlik gibi sorunlar nedeniyle toplumlarda doğal yapı malzemelerinin kullanılmasına eğilim artmaktadır. Bu da yüksek doğal maden rezervi bakımından oldukça iyi olan Türkiye’nin gelecekte mermer ihracatının daha da artacağını göstermektedir.
Mermer taş ürünlerinin hayatımıza daha fazla girmesi için, bu ürünlerinde daha yakından bilinmesi ve doğal olanın gerekli değerde karşılığını bulabilmesi için bilinçli tüketiciler şart.